Makale

Erken Tanı ve Müdahale

01.01.1970

BİLİŞSEL GELİŞİM

Doğumunu takiben insanları kokularından (1 gün sonra), seslerinden (birkaç gün içinde) ve yüzlerinden (1.haftanın sonunda) tanır.

  • Yanında olmayan insanları anımsamaz.
  • Onun için geçerli olan tek dünya, o anda algıladığıdır.
  • Dünyaya bir dizi rekleksle tepki verir.
  • Bebek görebilir, işitebilir, koklayabilir, tat alabilir, acıya duyarlıdır.Dokunma ve yerinin değiştirilmesi durumlarına karşı hassastır. 
  • Görme alanı içinde sallanan canlı renklerde bir oyuncağa(örn; kırmızı bir ponpona) gözlerini odaklar.
  • 3. Haftadan itibaren meme emerken, annesinin yüzünü incelemeye başlar.
  • Çevresine bakabilmek için, başını amaçlı olarak çevirir.
  • Çevresindeki uyaranlar ne kadar çeşitli olursa, algılama ve düşünme o kadar erken başlar. Bu sayede zihinsel gelişimde o kadar erken başlar.

DİL GELİŞİMİ:

  • İlk 3 haftada çıkarılan sesler, farklılaşmamış seslerdir. Bunlar amaçsız, anlamsız ve rastgele çıkarılır.
  • Refleksif yani istem dışı ses çıkarma görülür. Uyarana karşı tüm vücudu ile tepki verir.
  • 2. 3 haftalık dönemde farklılaşmış sesler ortaya çıkar. Bu sesler uyarıcıyla ilişkili olan açlık ve rahatsızlık ağlamalarıdır.
  • Çıkarılan sesler, anlam yönünden incelenirse, hem sözcüklerin başladığı, bebeğin başkalarının sesine tepki gösterdiği görülür.
  • Anne sesini diğer seslerden ayırt edebilir.
  • Seslere tepki verir ve başını sesin geldiği yöne çevirir.

SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİM:

  • Tanıdığı insanlarla beraber olduğunda daha rahattır.
  • Yeni doğan bebeğin yüz ifadesi belirsiz ve anlamsızdır.
  • Aç, huzursuz, sıkıntılı olduğunda ağlayarak ilişki kurmaya çalışır.
  • Kişilik gelişmeye başlar, bu nedenle bazı bebekler huysuz ve çok gürültülü iken, diğer bebekler sessiz ve sakin olabilir.
  • 1. Ayın sonuna doğru konuşmalara, seslere ve dokunmalara yanıt olarak gülümsemeye başlar. Bu bebeğin sosyalleşmeye başlaması demektir.

MOTOR GELİŞİMİ:

  • Elleri çoğunlukla kapalıdır.
  • Avucuna dokunulduğunda, parmakları bunu kavramak için kıvrılır.
  • Yüzükoyun yatarken, başını 1-2 saniye kaldırır.
  • Oynarken ayakları ve ellerine dayanıp itebilir.
  • Sırt üstünden, yana dönmeye çalışır.
  • Parmağınızı emmeye çalışır. Avucuna konan parmağı sıkı sıkı tutar.
  • Göz kasları geliştikçe, göz hareketlerini daha kontrollü yapmaya başlar. Göz kasları hala tam olarak gelişmediği için, zaman zaman göz hareketleri kontrolsüz olabilir.
  • Koltuk altlarından tutup, oturma pozisyonuna getirdiğinizde başı geriye düşer.
  • Sırtı eğik durur ve oturma pozisyonunda tutulurken başı sık sık öne düşer.