Konuşma:Her hangi bir dilde, duygu ve düşünceleri tanımlayan sözel sembollerin konuşma organları aracılığı ile üretilmesidir.

Lisan: Kişilerin duygu ve düşüncelerinin yazılı, sözel, mimik veya bir davranış sembolü ile oluşturulması ve benzer davranışların kavranılmasıdır. İnsan yaşamı süresince gelişmeye devam eder.

Lisan, konuşma kavramını da içine alan çok daha geniş bir kavramdır.

Konuşmanın Oluşmasında Yer Alan Sistemler

• Respiratatuar Sistem(Solunum desteği)
• Fonatuar Sistem (vokal bölge)
• Artikülatör Sistem ve(oral bölge)
• Rezonatuar sistemlerin(oral-nazal bölge)

Bu sistemlerin herhengi bir bölgesinde yer alan fonksiyon bozukluğu konuşma ve/veya ses bozukluğunun oluşmasına neden olur.

Konuşma ve Lisan Gelişimi

2. aydan itibaren bebek, annesini tanımakta, annesinin gülmesine gülerek yanıt vermektedir. Bu dönemde, refleks olarak çıkan /a/, /e/, /i/ ve /u/ gibi sesleri, /h/, /k/, /g/ ve /l/ gibi seslerle birleştirmeye çalışır ve bu seslerle oynamaya başlar.

4. ayda istemli ses çıkarma başlar ve /gagaga/, /dadada/, /bababa/ gibi (babling) söyleyebildiği sesleri ardarda söylemeye çalışır. Özellikle yalnız başına iken, söyleyebildiği sesleri tekrarlayarak, bunlarla oyunlar oynar.

Bu aya kadar olan gelişmelerin çoğu refleksif gelişmelerdir. Özellikle işitme kayıplı bebekler, bu ayı takiben refleks ses çıkarma döneminde kalırlar ve istemli olarak seslerle oynama aşamasına geçemezler.

Bu bebeklerde yavaş yavaş ses üretmede azalma başlar.

5.ayda çocuk dil ve çene hareketlerini daha kuvvetli bir şekilde yapabilmektedir ve istemli ses çıkarma ciddi ölçülerde artmıştır. Çocuk bu dönemde, kullandığımız seslerin ( fonemlerin) yaklaşık % 60'ını çıkarmaya başlar.

6. ayda seslerle daha rahat ve daha uzun sürelerle oynayabilmekte (lalling) ve yeni sesleri öğrenmektedir. Bu durum 8. aya kadar devam eder. Bu aylarda alıcı lisan gelişimi de oldukça hızlıdır. Mutlu bir ses duyduğunda buna gülerek, kızgın bir ses duyduğunda ise ağlayarak yanıt verir.

8. aydan sonra alıcı lisan gelişimi daha belirginleşir. Konuşma seslerinin ne anlam taşıdığını öğrenmeye ve tepki göstermeye başlar. Artık basit cümlelere reaksiyon vermektedir, “annen nerede?” sorusuna, annenin olduğu tarafa bakarak reaksiyon gösterir. Önce oyun olarak başlayan bazı tekrarlar (/bababa/ gibi), yavaş yavaş anlam kazanmaya başlar.

Yüz ifadesi ve mimikleri daha anlamlıdır ve ses tonunu değiştirmeyi öğrenir.

12. aydan itibaren ilk kelimesini söylemeye başlar, kendi adını tanır ve basit yönergelere uymaya başlar ve daha uzun ses yapıları ile oynamaya devam eder.

18. ay 24 ay arasında basit cümleleri söylemeye başlar ( “baba gel” gibi). Yeni kelimeleri çok daha hızlı öğrenir, basit sorulara yanıt vermeye başlar.

Konuşma Bozukluğu Nedenleri

1-Organik Nedenler

• Gecikmiş Konuşma
• Artikülasyon Bozuklukları
• Yarık Damak/Dudak
• Maloklüzyonlar Cerrahi Müdahale veya Travmalar
• İşitme Kaybına Bağlı
• Nörolojik Orjinli
• Larenks’in Konjenital Malformasyonları
• Larenks’in Hastalıkları
• Hormanal Orjinli
• Vokal Kord Lezyonları
• Vokal Nodül
• Ödem Kontak
• Ülser

2-Fonksiyonel Nedenler

• Gecikmiş Konuşma
• Artikülasyon Bozuklukları
• Disfoni
• Kekemelik
• Afoni