Enurezis çocukluk çağında görülebilen önemli bir alt ıslatma problemidir. Çocuk tuvalet eğitimini tamamlamış olduğu halde gece ve/veya gündüz olmak üzere idrarını altına kaçırmaktadır. Alt ıslatma problemi farklı biçimlerde görülebilmektedir.
- Organik bir nedene bağlı olarak ortaya çıkan “enurezis inkontinans”
- Yalnızca gece uykuda idrar kaçırmayı içeren “enurezis nokturna”
- Gündüz uyanıkken idrar kaçırmayı içeren “enuresiz diürna”
- Alt ıslatma problemenin hem gündüz hem de gece görüldüğü tip olan “enürezis continue”
İdrar yolları enfeksiyonu, beyin elektriksel düzensizliği ya da bozukluğu, böbreklerle ilgili sorunlar veya diğer nörolojik durumlara bağlı olarak fizyolojik bir rahatsızlık kaynaklı alt ıslatma problemleri görülebilmekte, bu tip durumlarda çocuğun yaşına göre bir pediatri ya da üroloji uzmanından yardım alınması uygun olmaktadır.
Genel tıbbi veya organik bir nedene bağlı olmadan ortaya çıkan enurezis tanısının alınması için bu problemin en az ardışık olarak 3 ay boyunca haftada iki kez görülmesi gerekmektedir. Çocuğun takvim yaşı en az 5 olmalıdır. Normal gelişim gösteren çocukların, 2-3 yaşlarından itibaren gündüz mesane kontrollerini, 3-4 yaşlarından itibaren ise gece mesane kontrollerini sağlamaları beklenmektedir.
Bedensel bir rahatsızlığa bağlı olmayan alt ıslatma probleminin çeşitli nedenleri bulunmaktadır.
1. Çocuklar derin uykuya dalmaları nedeniyle idrar kesesinin dolmuş olmasına ilişkin sinyalleri almamaları sonucunda alt ıslatmanın gerçekleşmesi. Çocuklar 12-16 yaşlar arasında yetişkin uykusunun özelliklerini kazanmaktadırlar.
2. İdrar kesesinin kapasitesi henüz tam olarak gelişmemesi veya daha yavas bir gelişim süreci göstermesi . İdrar kesesinin yetişkin kapasitesine ulaşması 12-16 yaşlar arasında gerçekleşmektedir.
3. Psikososyal stres faktörleri
- Baskılı bir tuvalet eğitimi süreci geçirmiş çocuklar alt ıslatma sorunuyla karşı karşıya gelebilmektedirler.
- Aile içinde ölüm veya kayıp yaşantısı,kardeş doğumu, boşanma, okulla ilgili travmalar, çocuk ihmal ve istismarına gibi sıkıntılı yaşam olayları sonucu bir anksiyete belirtisi olarak alt ıslatma problemi gelişebilmektedir.
- Olumsuz anne-baba-çocuk ilişkisi .
- Aşırı baskıcı –otoriter veya ilgisiz-ihmalkar tutumlar sonucu problem gelişebilmektedir.
- Aşırı koruyucu tutumlar sonucunda çocuk bebeksi kalma eğilimi gösterebilmektedir.
MÜDAHALE
- Anne- baba eğitimi
Ebeveynlerin enurezis ve doğru yaklaşımlar hakkında bilgilendirilmeleri, etkili bir tedavi sürecinin önemli bir parçasıdır.
- Davranışçı tedavi yaklaşımları
Bu yaklaşımlar çocuğun tuvalet alışkanlıklarını düzenlemesine yardımcı olmakta, belli bir rutin kazandırarak hem idrarını daha uzun süreli tutmasında hem de gece uyanma alışkanlığı edinmesinde yararlı olmaktadır.
- Bireysel psikoterapi
Alt ıslatma probleminin, olumsuz psikososyal faktörlerin, sorunlu aile içi ilişkilerin, hatalı tutumların sonucu olarak geliştiği durumlarda bireysel psikoterapi çocuğun içsel, psikolojik çatışmalarının çözümlenmesi, olumlu bir benlik algısının gelişimi için gerekli olmaktadır.